Op 31 januari 1910 leverde de firma Bakker & Timmenga te Leeuwarden een nieuw orgel voor de hervormde kerk van It Heidenskip. Op 31 januari 2010 werd het honderdjarige bestaan van het instrument gevierd. Na een dienst in de inmiddels protestantse kerk, geleid door mevr. ds. D.M. Hasper, vond een bijeenkomst in dorpshuis ‘It Swaeigat’ plaats. Dhr. G. Twijnstra en dr. J.D.Th. Wassenaar verzorgden een presentatie over de geschiedenis van het orgel. De middag werd in de kerk afgesloten met een concert door Theo Jellema, organist van de Grote Kerk te Leeuwarden. De jubileumviering vormde meteen het startschot voor het ontwikkelen van plannen tot restauratie van het instrument. Die werden ook uitgevoerd. Op 6 mei 2012 werd het orgel weer in gebruik genomen.

Op 10 februari 1909 brachten organist B. Wielinga, tevens hoofd van de christelijke volksschool te Workum, en het bestuur van ‘Ons eeuwig belang’ (later: de Financiële Commissie) te It Heidenskip een bezoek aan Bakker & Timmenga. Op 25 maart 1909 werd het contract voor de bouw van het nieuwe orgel getekend, ‘te Heidenschap (Workum)’. Als prijs werd de som van twaalfhonderd gulden afgesproken. Voor het instrument werd de volgende dispositie overeengekomen:

Prestant 8 vt
Bourdon 8 vt
Viola 8 vt
Octaaf 4 vt
Fluit 4 vt
Octaaf 2 vt
Het orgel zou een aangehangen pedaal en een mechanische sleeplade krijgen. De omvang van het manuaal: C-f3; de omvang van het pedaal: C-g0.

Voor de financiering van het orgel werden ‘aandeelen van tien Gulden’ uitgegeven. Tevens waren er gemeenteleden die lammeren voor het orgelfonds weidden. In het notulenboek van ‘Ons eeuwig belang’ komen de beide geldstromen vaak voor, de aandelen voor het laatst in 1913, de lammeren (lees: een schaap) in 1945.

Naar verluidt, is het nieuwe orgel per trein naar Workum vervoerd en vervolgens per boerenwagen naar It Heidenskip gebracht. Het notulenboek van ‘Ons eeuwig belang’ vermeldt met betrekking tot de ingebruikneming: ‘Zondag 6 February 1910 is het met een toepaszelijk woord over den 150ste Psalm door den Wel.E.W. Heer F.G. Hospers ingewijd en door den Heer B. Wielenga bespeeld het welk tot allen genoegen was van een groote Schaar aan Wezigen.’

Bakker & Timmenga heeft het nieuwe orgel vrijwel elk jaar onderhouden en gestemd. In 1942 besloot de Financiële Commissie bij de orgelmaker opgave te vragen voor restauratie van het orgel. In 1946 voerde de firma enkele grotere herstellingen aan het instrument uit en maakte men het schoon. In 1959 werd een elektrische windmachine geplaatst.

In opdracht van de Stichting Beheer Kerkgebouw It Heidenskip voerde orgeladviseur Theo Jellema in april 2010 een onderzoek naar de staat van het orgel uit. Het instrument heeft zich in de honderd jaar van zijn bestaan goed gehouden. Toch zou een grote onderhouds- c.q. restauratiebeurt na zo veel jaren geen overbodige luxe zijn. Jellema besloot zijn rapport als volgt: ‘Ik spreek de hoop uit dat het charmante Bakker & Timmenga-orgel van It Heidenskip, dat dankzij veel creativiteit gebouwd kon worden op daartoe nauwelijks toereikende plaatsruimte, weldra weer in zijn oorspronkelijke luister zal kunnen klinken! Het is het waard.’

Wat die ‘nauwelijks toereikende plaatsruimte’ betreft: het orgel van It Heidenskip is ‘een bijzonder geval’. Jellema licht toe: ‘In It Heidenskip is tussen galerijvloer en gewelf geen ruimte aanwezig voor een 8-voetsfront. Timmenga gaf het instrument een 4-voetsfront, maar boven het front loopt de kas tot aan het gewelf door. Dat levert boven de middentoren circa 40 cm. en boven de zijtorens circa 80 cm extra ruimte op. Bovendien ligt de aanzet van het front circa 40 cm onder galerijniveau. De grootste frontpijp is de c van de Prestant 8 vt (4-voetslengte), de grootste binnenpijp op de lade is de a van de Viola 8 vt (circa 3-voetslengte), de grootste afgevoerde open pijp binnen in het orgel is de G van de Prestant 8 vt (circa 6-voetslengte).’

Op basis van zijn bevindingen kwam Jellema met een restauratievoorstel. Het leidde begin 2012 tot restauratie door Bakker & Timmenga, onder begeleiding van Jellema, waarbij de windladen en de balg met scheppers gerestaureerd werden; de speelaard verbeterd werd door betere fixatie van de ventielveren; incidentele beschadigingen aan het pijpwerk en intonatiegebreken hersteld werden; de Tremulant hersteld werd; de mechanieken van de claviatuur gerestaureerd werden; de kas gerestaureerd en tegen houtworm behandeld en het ontbrekende snijwerk aangevuld werd en het verfwerk (schilderwerk en houtimitatie) bijgewerkt en op plaatmateriaal naast de orgeltrap aangebracht werd. Tevens werden verlichting en elektrische bedradingen verplaatst, zodat die de directe orgelomgeving niet meer ontsieren.

Zoals gezegd, werd het gerestaureerde orgel op 6 mei 2012 weer in gebruik genomen. Om 13.30 uur vond een kerkdienst plaats met ds. W.F. Schormans als voorganger en dhr. A. Landman als organist. Daarna vertelde mevr. R. Noordenbos-Deinum, voorzitter van de Stichting Beheer Kerkgebouw It Heidenskip, over de restauratie. Ten slotte gaf Theo Jellema weer - net als op 31 januari 2010 - een concert.