De Stichting Âlde Fryske Tsjerken heeft hart voor de orgels in de monumentale Friese kerken. Waar mogelijk worden orgels gerestaureerd, zoals onlangs in Boksum. Met een speciaal ‘orgelfonds’ wil de stichting stimuleren dat nóg meer orgels worden hersteld. De oprichting van dit orgelfonds werd mogelijk gemaakt door een schenking voor dit doel van € 50.000,-. De Stichting wil met dit fonds haar Plaatselijke Commissies ondersteunen die ‘hun’ orgel willen laten restaureren. 'De Stichting Âlde Fryske Tsjerken komt nog steeds middelen tekort om alle kerken goed in stand te kunnen houden', aldus voorzitter Jan Kersbergen . 'Vandaar dat onze orgels alleen gerestaureerd worden als Plaatselijke Commissies in actie komen en als de orgels regelmatig gebruikt worden'. In de 41 kerken van de Stichting Âlde Fryske Tsjerken staan nog verschillende orgels die gerestaureerd zouden kunnen worden. ‘Het initiatief daartoe moet echt van de Plaatselijke Commissie komen, de vrijwilligers die de kerk namens de Stichting in het dorp beheren’, aldus Gerhard Bakker, directeur van de stichting. ’Vanuit Leeuwarden ondersteunen we een Plaatselijke Commissie natuurlijk wel, maar het primaat ligt bij hen.’

Plaatselijke Commissies die bezig zijn met fondsenwerving voor de restauratie van ‘hun’ orgel, kunnen sinds dit voorjaar voor maximaal 10% een beroep doen op het nieuwe orgelfonds. ‘In feite kun je het zien als een stimuleringsfonds’, legt voorzitter Kersbergen uit. ‘De Stichting paste in het verleden de laatste 10% bij vanuit het eigen vermogen. Nu kunnen we deze bonus uit het orgelfonds beschikbaar stellen. Op deze manier kunnen we meer Commissies helpen.’ De Stichting is de anonieme schenker van het geldbedrag bijzonder dankbaar. ‘Het in stand houden van kerkgebouwen kost veel geld’, aldus Kersbergen. ‘Het Rijk stelt wel subsidies beschikbaar, maar dat moet altijd aangevuld worden met een eigen aandeel. We hebben de inkomsten uit schenkingen en legaten dan ook hard nodig. We ervaren het daarbij als heel bijzonder dat iemand ons speciaal geld wil geven voor onze orgels.’ De Plaatselijke Commissie van Boksum was de laatste die actie voerde voor restauratie. De werkzaamheden werden in januari van dit jaar afgerond door orgelbouwer Pels & Van Leeuwen uit Den Bosch. Orgeladviseur Aart van Beek uit Balkbrug hield hierbij toezicht. Het orgel werd op vrijdag 8 februari tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Sint-Margrietkerk opnieuw in gebruik genomen. De restauratie kostte twee ton. De Stichting Organum Frisicum stelde een subsidie beschikbaar voor het herstel van enkele registerknoppen en het aanbrengen van registernaamplaatjes.

De Plaatselijke Commissie van Jorwert heeft het bestuur van de Stichting Âlde Fryske Tsjerken vorig jaar benaderd voor de restauratie van het Van Gruisenorgel (1799) in de Sint-Radboudkerk. De Stichting is in gesprek met een orgeladviseur die een restauratieplan kan maken. De Plaatselijke Commissie is reeds enkele jaren aan het sparen, maar is nog niet echt begonnen met fondswerving. ‘Zodra er een restauratieplan ligt, kan daarmee begonnen worden’, legt directeur Bakker uit. De Stichting liet eerder de orgels van Sint-Jacobiparochie (1983), Bleesum (1995), Terband (2003), Hegebeintum en Zweins (2004) en Boksum (2011-2013) restaureren.