Met het uitkomen van de tiende Friese Orgelkrant bereikt de Stichting Organum Frisicum opnieuw een mijlpaal in haar 12½-jarig bestaan. Op zaterdag 6 november 2004 vierde de stichting haar tweede lustrum met als hoogtepunt het aanbieden van het boek "Vijf eeuwen Friese orgelbouw" (geschreven door Jan Jongepier) aan de heer Nijpels, Commissaris van de Koningin in de provincie Fryslân. En dan nu op 14 april 2007 de aanbieding van de tiende Friese Orgelkrant aan burgemeester Scheffer van Harlingen, terwijl de stichting haar koperen jubileum viert. Twee hoogtepunten voor onze stichting en haar talrijke donateurs.
Reden ook voor een kort historisch overzicht.
Toen in 1994 het plan ontstond een 'Agenda' met daarin opgenomen alle Friese orgelconcerten uit te geven, kon niet vermoed worden dat de inmiddels opgerichte Stichting Organum Frisicum zoveel meer activiteiten zou ontplooien in de toekomst. Nadat het bestuur was uitgebreid en dhr. Jan Jongepier als adviseur (naast Theo Jellema) was toegetreden, kwamen vele nieuwe initiatieven tot stand. We noemen: orgelexcursies, open speeldagen, de Friese Orgelkrant, onze zeer succesvolle website (www.organumfrisicum.nl met tienduizenden bezoekers), een boekje over de Friese orgelbouwer Van Gruisen, een heuse orgelfietsroute, het jubileumboek en meer recentelijk ons participeren in een provinciaal platform voor bezinningstoerisme en de instelling van een kleine subsidie aan kleine kerkgemeenschappen voor deelrestauraties van hun orgel. Bij het uitkomen van de tiende Friese Orgelkrant willen we ons verder beperken tot een korte terugblik betreffende dit belangrijke medium.
Voor het uitbrengen van een Friese Orgel(concert)agenda moest er contact gelegd worden met de diverse "orgelconcertcommissies" in de provincie. In een aantal plaatsen werden vooral gedurende de zomerperiode wel concerten gehouden (zoals in Leeuwarden, Sneek, Harlingen, Bolsward en Franeker), maar een overzicht van alle concerten ontbrak. Onze initiatieven en contacten mondden, met de medewerking van de plaatselijke commissies en door een financiële ondersteuning van de provincie Fryslân, uit in het uitbrengen van de eerste Friese Orgelagenda welke op 17 juni 1995 aangeboden werd aan de heer dr. A.J. Mulder, gedeputeerde van de provincie Fryslân. Plaats van handeling: de hervormde kerk van Mantgum. Aan deze gebeurtenis werd een kleine orgelexcursie verbonden. En dit smaakte naar meer: sindsdien hebben er al meer dan 20 ééndaagse excursies plaatsgevonden. Vanaf 1996 kwam de Orgelagenda steeds uit in april en waren burgemeester Dankert (van Het Bildt) en wethouder Van der Zee (Harlingen) de ontvangers van het eerste exemplaar in die jaren. In 1997 ontstond de gedachte om een heuse Friese Orgelkrant uit te brengen. We konden dan tenminste iets kwijt over onze Friese orgels en alles wat daarmee te maken heeft. Een en ander resulteerde in de eerste Friese Orgelkrant, op 4 april 1998 aangeboden aan burgemeester Hartkamp en de heer Rudi van Straten van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg in de Martinikerk te Sneek. Een feestelijke gebeurtenis waarbij ook veel orgelmuziek klonk: de Friese organisten Dirk Donker, Theo Jellema, Jan Jongepier en Eeuwe Zijlstra bespeelden het orgel. In de krant stonden onder meer artikelen over "organist zijn op Vlieland", over onderwijzer-organist Eelke Zijlstra, de nationale Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel en over gerestaureerde orgels. Oplage van deze krant: 10.000 stuks, omvang: 16 pagina's. En natuurlijk een overzicht van de bijna 200 orgelconcerten in de provincie. Het werd een traditie de Friese Orgelkrant tijdens de voorjaarsexcursie aan de burgemeester in de gemeente waarin de excursie plaatsvond aan te bieden. We vinden het belangrijk dat de overheid weet heeft van het rijke cultuurbezit dat onze monumentale kerkorgels vormen. Zo werden de volgende jaren eerste orgelkranten uitgereikt te Wolvega, Workum, Ferwert, Donkerbroek, Sneek (burgemeester Hartkamp kreeg kort voor zijn afscheid voor de tweede keer zijn eerste exemplaar), Balk, Franeker en Gytsjerk. We hebben op deze manier al veel Friese burgemeesters leren kennen. We zijn hen zeer erkentelijk dat zij onze krant als eerste in ontvangst wilden nemen! In de kranten verschenen steeds interessante artikelen over orgels, orgelrestauraties, organisten, orgelbouwers en restaurateurs van orgels, componisten, maar ook over klokkenspelen en beiaardiers. Opvallend is ook dat de lijst van orgels die tijdens de open speeldag bespeeld kunnen worden steeds langer is geworden: van enkele tientallen in de eerste jaren tot 100 in 2006! Sinds het jubileumjaar 2004 kon al dit nieuws niet meer in een krant van 16 pagina's, zodat de krant dikker werd en 24 pagina's omvatte. De oplage werd vergroot tot 12.500 en de krant werd alom in den lande verspreid. We zijn bijzonder content dat we U dit kleurige jubileumnummer, dat met subsidie van de provincie Fryslân tot stand is gekomen, mogen aanbieden. We wensen U veel leesgenoegen en hopen dat deze krant er mede toe mag bijdragen dat het Friese orgelbezit beter gekend en nog meer gewaardeerd wordt!
Otto Roelofsen,
voorzitter van de Stichting Organum Frisicum