Het gereconstrueerde Van Wou-driegelui in de Salviuskerk te Dronryp
Friese Orgelkrant 2016
Dat de Salviuskerk van Dronryp beroemd is om zijn Bader-orgel en de fraaie toren
uit 1544 met een zeskant op het vierkant is wel bekend. Minder bekend is wellicht
dat de kerk ook een nieuw driegelui heeft.
In 1493 leverde de beroemde Kamper klokkengieter Geert van Wou een klok met een diameter
van 1381 mm. Een fikse klok dus, die de slagtoon d' geeft. In 1632 leverde Hans Falck van
Neurenberg, klokkengieter te Leeuwarden, een tweede klok van 930 kg met slagtoon fis', zodat
er samen een grote terts klonk. Uit inspectie van de klokkenstoel bleek dat er zelfs een derde
klok moet zijn geweest. Ook in Dronryp liet de oorlog in 1942 zijn sporen na. De klokken werden
gevorderd en alleen de Van Wou-klok keerde terug. In 1949 werd er een tweede klok van Van
Bergen uit Heiligerlee aan toegevoegd, maar de samenklank van deze twee klokken was erg onbevredigend.
De nieuwe klok dissoneerde met de historische Van Wou-klok. Bovendien werden de klokken aan krukassen
opgehangen. In 2010 was de luidklokkeninstallatie echt aan vervanging toe. Bovendien waren de krukassen
zeer roestig, de lagers versleten en de klepels platgeslagen. Onder advies van Dennis Wubs,
klokkenadviseur uit Bellingwolde, werd een plan uitgewerkt waarbij uiteindelijk is gekozen om twee
klokken in Van Wou-stijl bij te gieten, alles aan nieuwe houten en rechte assen te hangen en de
Van Bergen-klok te verwijderen. Deze heeft op de Veluwe een nieuwe bestemming gevonden.
Uit de maten tussen de jukken kon worden afgeleid dat er een “do re mi” moet zijn geweest.
Op 14 en 28 september 2013 werden de beide nieuwe klokken onder grote belangstelling bij
de klokkengieterij van Laudy in het Groningse Beerta gegoten. Klokkengieterij Laudy heeft
inmiddels een grote naam en expertise opgebouwd in het gieten van luidklokken naar een
historisch voorbeeld. Zo complementeerde dit bedrijf onder meer het gelui van de Bovenkerk
in Kampen; ook een Van Wou-gelui, evenals dat van de Domkerk in Utrecht. Aannemer Sjirk de
Jong uit Workum heeft de oude klokkenstoel gecomplementeerd en verstevigd zodat de
nieuwe klokken op 12 juni 2014 in de toren van Dronryp konden worden gehesen en met Kerst
konden de klokken ook gehoord worden. De klokken worden elektrisch geluid en het jaarprogramma
voor het luiden wordt aangestuurd door een luidcomputer. Redelijk uniek voor het
Noorden is dat er naast het luiden, ook gebeierd kan worden op de klokken. Hiertoe worden de klepels
met touwen verbonden, zodanig dat de drie touwen door één persoon kunnen worden bediend. Daarbij wordt
door de ‘beierman’ de klepel tegen de klok getrokken waardoor er een ritmisch klankspel kan klinken.
Deze manier van klokkenspel was vroeger zeer gebruikelijk. Rond plaatsen als Denekamp, Veldhausen (D),
Emlichheim (D) kent men deze praktijk nog. Naast de grote Salvius-klok of mannenklok (1650 kg), hangt
er nu de vrouwenklok met de naam Maria (1134 kg) en de kinderklok, de Jacobus Minor (850 kg). Iedere
zaterdag om 18.01 uur is het welluidende Te Deum-plenum met haar middeleeuws klankkarakter te horen.