Met ingang van 2016 is er niet langer sprake van één orgeldag maar van een aantal orgelmiddagen. Die middagen zijn gekoppeld aan Tsjerkepaad en noemen we daarom Oargelpaad: van de eerste zaterdag in juli tot en met de eerste zaterdag in september (tien keer dus) zijn er steeds in twee Friese regio’s orgelmiddagen. In beginsel zal elke regio in die periode van 10 weken vier zaterdagmiddagen aan Oargelpaad meedoen. Op zo’n orgelmiddag kan een organist in ten hoogste vier kerken binnen de betreffende twee regio’s het orgel bespelen, vier keer een half uur en wel om 13.30 uur, 14.30 uur, 15.30 uur en 16.30 uur. Om 17.00 uur is Tsjerkepaad en daarmee ook Oargelpaad afgelopen. Deze opzet geeft organisten veel meer keuzemogelijkheden, zij zijn niet meer aan één dag gebonden. De aanmeldingsprocedure blijft dezelfde. Er kan online ingeroosterd worden. De mogelijkheid van inroostering via de telefoon blijft bestaan. Naast de aanmelding blijft dus ook het (in)roosteren zoveel mogelijk hetzelfde.

Uiteraard is de eerste activiteit van de Stichting Organum Frisicum in 2016 de voorjaarsexcursie. Deze zal plaats vinden op zaterdag 9 april en gaat dit keer echt naar ‘het hoge Noorden’. De dorpen Lioessens, Ee en Engwierum zullen worden bezocht. Excursieleider is zoals gebruikelijk Theo Jellema en hij wordt geassisteerd door Broer de Witte. Er wordt begonnen in de Gereformeerde Kerk van de protestantse gemeente in Lioessens. Het betreft een karakteristiek kerkgebouw van de bekende Friese architect Ane Nauta. De eerste steen werd gelegd op 30 mei 1927. Het orgel in de kerk is in 1876 vervaardigd door Lodewijk Ypma uit Almaar en geboren in Bolsward. In 1932 werd het instrument, dat in de afgebroken Sint-Martinuskerk te Activiteiten in 2016 Het jaar 2016 zal voor de Stichting Organum Frisicum een betrekkelijk rustig jaar zijn. De activiteiten van dit jaar zullen dan ook vooral een vertrouwd beeld te zien geven, maar het stichtingsbestuur heeft niet stil gezeten en één activiteit gaat dit jaar behoorlijk veranderen: de nationale orgeldag in Fryslân. Die gaat op de schop en daarom is over de nieuwe opzet elders in deze krant uitgebreide informatie te vinden. Hier beperken we ons tot de hoofdzaken van de veranderende opzet. Bolsward stond, naar Lioessens overgeplaatst. Het tweede dorp dat bezocht zal worden, is Ee. In dit dorp zullen twee kerken en hun orgel worden bezocht. Voor de lunchpauze bezoeken we de Eben Haëzerkerk van de protestantse gemeente Ee-Oostrum-Jouswier. Het kerkgebouw dateert van 1919 en is een orgel van L. van Dam & Zonen uit 1911 rijk. In 1919 plaatste P. van Dam het orgel over naar de nieuwe kerk die op de plaats van de oude was gebouwd. In 1985 restaureerde de firma Bakker & Timmenga het instrument.
In de Eben Haëzerkerk wordt het eerste exemplaar van de Friese Orgelkrant 2016 overhandigd aan locoburgemeester en wethouder cultuurhistorisch erfgoed van de gemeente Dongereradeel, waarin Ee ligt, de heer Albert van der Ploeg.

Na de lunchpauze gaat de excursie verder in hetzelfde dorp, alwaar de Sint-Gangulfuskerk (of ook wel Tsjerke op ‘e Terp genoemd) van dezelfde protestantse gemeente zal worden bezocht. In deze kerk stond tot 1923 een fraai Van Gruisen-orgel uit 1794. Het orgel werd verkocht aan Klazienaveen-Noord, waar het orgel in 1923 in de nieuwe Veenkerk (gebouw van de Hervormde Evangelisatie) een plaats kreeg. In 1945 raakte het orgel door een beschieting beschadigd. Herstelwerkzaamheden raakten in het slop en het orgel werd daarop in 1951 verkocht aan de hervormde gemeente te Burgh (Zeeland). In 1977 werd het Van Gruisen-orgel in Burgh gerestaureerd door de firma Verschueren te Heythuyzen, onder advies van Klaas Bolt. In 1982 vond nog enig herstel plaats. Het orgel bevindt zich nog steeds in Burgh.
In 1923 schafte de hervormde gemeente van Ee een nieuw orgel van A.S.J. Dekker aan, het tweede orgel van de hervormde kerk aldaar. Het zou er tot 1956 dienst doen. Het huidige Leeflang-orgel kon in 1956 worden aangeschaft dankzij een donatie. In het thans aanwezige Leeflang-orgel bevindt zich één pijp met inscriptie uit het oorspronkelijke Van-Gruisen-orgel.
De 13e-eeuwse kerk (die misschien abt Jarich in plaats Gangulfus als beschermheilige had) is in de loop der eeuwen meerdere malen gewijzigd. Niettemin bevat het interieur van de kerk, die rijksmonument is, diverse monumentale elementen. De toren uit 1867 is in 2010 gerestaureerd.

De voorjaarsexcursie wordt afgesloten in de protestantse – voormalig hervormde – kerk van Engwierum, die in 1746 werd gebouwd. Hierin bevindt zich een pas gerestaureerd Van Damorgel uit 1823. De toren dateert uit de 13e eeuw. Het orgel in de kerk van Engwierum werd gemaakt door de orgelbouwers Luitjen Jacob en Jacob van Dam. Zij vormden de tweede generatie van het ‘huis’ van Van Dam.
Aan het eind van de 20e eeuw bleek restauratie van het orgel gewenst. In 1994 maakte wijlen Jan Jongepier daartoe een restauratierapport op. De restauratie liet vooralsnog op zich wachten en pas in 2014/15 kon deze beginnen. Dat gebeurde door orgelmakerij Bakker & Timmenga onder advies van Theo Jellema.
Tijdens de restauratie ontdekte Henk Braad – medewerker van de orgelmakerij Bakker & Timmenga – dat zich in het Engwierumer Van Dam-orgel een tweehonderd orgelpijpen uit het Müller-orgel in de Grote Kerk van Leeuwarden bevinden. De gebroeders Van Dam werkten in 1821 aan dat orgel met het doel de klank ervan aan de smaak van de tijd aan te passen. Zo'n tweehonderd orgelpijpen werden ingenomen en twee jaar later in het nieuwe orgel van Engwierum verwerkt.

De volgende activiteit is het zomerconcert. Dit zal dit jaar op zaterdag 4 juni in de Dorpskerk van Leeuwarden-Huizum worden gegeven door de u bekende Drachtster organist Jochem Schuurman. Hij ontving zijn professionele opleiding van Theo Jellema en Erwin Wiersinga aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen, waar hij in 2013 afstudeerde. Hij bekwaamde zich verder door lessen aan de Berlijnse Universität der Künste bij o.a. Leo van Doeselaar en door masterclasses te volgen bij o.a. Wolfgang Zerer en Edoardo Belloti.
Tijdens zijn studie behaalde hij een groot aantal prijzen op orgelconcoursen, in augustus 2015 won hij nog een derde prijs op het tweejaarlijkse, internationale orgelconcours in het Duitse Wuppertal. Eind 2013 werd hem de muziekprijs ‘het Zilveren Viooltje’ toegekend op grond van zijn veelzijdigheid en vernieuwende houding. Jochem Schuurman is één van de artistiek adviseurs van de Stichting Organum Frisicum en als zodanig bekend als medewerker aan diverse activiteiten van de stichting. Als organist is hij verbonden aan de gereformeerde kerken vrijgemaakt in Drachten.
De Huizumer Dorpskerk is eind 2013 in handen van de Stichting Alde Fryske Tsjerken gekomen. Vervolgens is in 2015 het Van Dam-orgel in deze kerk gerestaureerd door de Orgelmakerij Bakker & Timmenga uit Leeuwarden. Het orgel werd in november van vorig jaar weer in gebruik genomen.
Leeuwarden-Zuid bestaat voor een belangrijk deel uit het voormalige dorp Huizum, dat – samen met de andere dorpen van het zuidelijke deel van Leeuwarden – door de Duitse bezetter bij de Friese hoofdstad werd gevoegd. De 12e-eeuwse Dorpskerk, gewijd aan Johannes de Doper, is het oudste monument van de stad Leeuwarden. De kerk, die eind 2013 door de Stichting Alde Fryske Tsjerken is overgenomen, heeft een fraaie, protestantse inrichting. De kansel in de kerk is de enige vóór-reformatorische van Fryslân. De toren dateert uit de 13e eeuw. In de 16e eeuw bezat de kerk al een orgel dat rond 1660 door Willem Meynerts uit Berlikum hersteld werd. In 1727 werd er door Christiaan Müller, die dat jaar de bouw van het orgel in de Grote of Jacobijnerkerk afrondde, aan het orgel gewerkt. In 1849 bouwden de orgelmakers Van Dam een nieuw orgel voor de Huizumer Dorpskerk waarin zij gedeeltelijk pijpwerk van het oude orgel verwerkten. In de 20e eeuw werd het instrument enige malen gewijzigd, de laatste keer in 1954-1956. Bij de restauratie in 2015 werden twee in 1954 verdwenen registers naar Van Dam gereconstrueerd. Technisch is een aantal wijzigingen uit datzelfde jaar gerespecteerd.
Het zomerconcert begint om 16.00 uur. Eerst houdt Jochem Schuurman een inleiding over de geschiedenis van kerk en orgel. Aansluitend geeft hij een toelichting op het programma. Het eigenlijke concert begint derhalve om 16.15 uur. De toegang is voor donateurs van de Stichting Alde Fryske Tsjerken en van de Stichting Organum Frisicum gratis. Zij dienen daartoe het laatst verschenen nummer van het tijdschrift Alde Fryske Tsjerken (= nummer 13 van december 2015) respectievelijk de uitnodigingsbrief voor het zomerconcert als entreebewijs mee te nemen. Voor niet-donateurs is de toegang € 5,00. Na afloop van het concert, om ongeveer 17.15 uur is er een ‘nazit’ in het bijgebouw De Voorhof. De Huizumer Dorpskerk heeft een actieve plaatselijke commissie die regelmatig interessante culturele activiteiten organiseert. U kunt daarvoor de site www.aldefrysketsjerken.nl raadplegen op de subpagina ‘kerken’. Bij TOON kunt u vervolgens de kerk van Leeuwarden-Huizum aanklikken.

Op maandag 13 juni organiseert de Stichting Organum Frisicum samen met de PKN-gemeente in Sneek het openingsconcert van het Friese orgelseizoen. Op de achtergrond werken ook personen van de orgelorganisaties uit Bolsward, Franeker Harlingen en Leeuwarden mee. Het concert begint om 20.00 uur en vindt plaats in de Grote of Martinikerk te Sneek. Als organisten werken mee: Dirk S. Donker (vaste organist van de Martinikerk in Sneek) en Theo Jellema (uit Leeuwarden). Op deze maandagavond wordt tevens een tentoonstelling over het grote orgel van Sneek en zijn bouwer Arp Schnitger geopend. Theo Jellema zal een inleiding houden. Geïnteresseerden kunnen de website www.organumfrisicum.frl voor de meest actuele informatie over dit concert en de tentoonstelling raadplegen.

Op zaterdag 30 juli wordt in samenwerking met de Stichting Tsjerkepaad de traditionele orgelfietstocht georganiseerd, dit jaar in de omgeving van Franeker. Er worden drie kerken bezocht en er vinden ook drie concerten plaats. De tocht begint om 13.30 uur in de Dorpskerk van Hitzum (met een Van Dam-orgel uit 1855). Daarna wordt als tweede kerk de Sint-Gertrudiskerk in Achlum met een Van Dam-orgel uit 1854 bezocht. Daar begint het concert om 15.00 uur.

De laatste kerk die met deze tocht wordt aangedaan is de Sint-Johanneskerk in Tzum. Deze indrukwekkende kerk bezit een Steevens/Hinszorgel uit 1761-1764. Het concert in Tzum begint om 16.30 uur. De orgel(fiets)tocht, waaraan gratis kan worden deelgenomen, is dus om 17.00 uur afgelopen.
De concerten worden gegeven door twee jonge musici, te weten de organist Peter van der Zwaag en de blokfluitist Eran Wajsenblum (1977). Deze musicus startte zijn blokfluitstudie in zijn geboorteland Israël en voltooide die in Nederland aan de conservatoria in Utrecht en Amsterdam. Eran won diverse concoursen voor blokfluit en nam deel aan internationale tournees voor blaasinstrumenten. Sinds zijn afstuderen heeft hij zich als docent en concertgever in de geschiedenis en het gebruik van de blokfluit verdiept. In de bibliotheek van de Portugese synagoge te Amsterdam bestudeerde hij oude muziekmanuscripten en toen deze synagoge na restauratie in 2011 weer geopend werd, bracht hij samen met andere musici deze muziek, die rond 1740 voor dit godshuis was geschreven, tot uitvoering. Daarmee was het ensemble ‘Le Siècle des Lumières’ geboren, waarvan Eran Wajsenblum artistiek leider is. Dit ensemble is gespecialiseerd in Joodse 17e- en 18e-eeuwse barokmuziek.
Peter van der Zwaag (Leeuwarden, 1986) is een bekende in de kringen van de Stichting Organum Frisicum. Hij is naast Theo Jellema, Jochem Schuurman en Broer de Witte één van de artistieke adviseurs van de stichting. Uit dien hoofde werkt hij regelmatig mee aan activiteiten van die stichting. Bovendien is hij eindredacteur van de Friese Orgelkrant. Peter studeerde orgel bij Theo Jellema en Erwin Wiersinga aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen en behaalde in 2015 zijn diploma Master of Music. Daarnaast studeerde hij bijvak klavecimbel bij Johan Hofmann. Hij won diverse prijzen op verschillende concoursen en volgde masterclasses bij diverse beroemde organisten, zoals Wolfgang Zerer en Luigi Ferdinando Tagliavini. Peter heeft een breed repertoire, met een bijzondere interesse voor 17e-eeuwse en Franse muziek. Als organist is hij verbonden aan de Kurioskerk (PKN) te Leeuwarden. Naast zijn werkzaamheden voor de Stichting Organum Frisicum is hij bestuurslid van de Koninklijke Vereniging van Organisten en Kerkmusici (KVOK). Daarnaast is hij sinds 1 januari 2016 de nieuwe eigenaar van de muziek- en boekhandel Boeijenga Music te Leeuwarden.

Hoewel de nationale orgeldag in Fryslân met ingang van dit jaar een totaal andere opzet krijgt (Oargelpaad), blijft het zogenoemde slotconcert aan het einde van de nationale monumentendag – dus op de tweede zaterdag in september – gehandhaafd. Op 10 september vindt dit concert zoals te doen gebruikelijk om 16.00 uur in de Grote of Jacobijnerkerk van Leeuwarden plaats. Dit jaar zal dit concert worden verzorgd door Liuwe Tamminga. De vermaarde organist Liuwe Tamminga woont en werkt al 30 jaar in Bologna (Italië), maar is Fries van geboorte. Hij is in Bologna de vaste organist van de Basilica di San Petronio en geldt als een autoriteit op het gebied van de 16e- en 17e-eeuwse (orgel) muziek. In de Friese Orgelkrant 2013 staat een groot interview, dat hoofdredacteur Peter van der Zwaag met Liuwe Tamminga had, afgedrukt. Het slotconcert duurt ongeveer 50 minuten en is gratis toegankelijk. Na afloop is er een collecte ter bestrijding van de gemaakte onkosten.

De najaarsexcursie vindt plaats op zaterdag 24 september 2016.
Op de oude begraafplaats van Joure staat alleen nog de toren van de eerste kerk (in het toenmalige Westermeer), die aan Mattheus was gewijd. Op een nieuwe locatie werd in 1837 een waterstaatskerk gebouwd. In 1868 werd deze kerk al weer vervangen door een neoromaanse kerk. De toren van vijf geledingen kreeg een spits met frontalen. In 1952 werden bij de bouw van de huidige kerk wegens geldgebrek de bestaande toren en de pastorie gehandhaafd. De driebeukige, basilicale kerk werd in traditionalistische stijl gebouwd naar een ontwerp van G.M. Leeuwenberg. De consecratie van de kerk werd in 1953 verricht door bisschop Bernardus Alfrink, van 1955 tot zijn emeritaat in 1976 aartsbisschop van Utrecht.
In 1912 werd het Van Gruisen-orgel uit 1808, dat zich in de waterstaatskerk bevond, vervangen door een orgel van Harrie Winkels. Dit orgel is in 2010 buiten gebruik gesteld, nadat een nieuw orgel van de Gebr. Van Vulpen op de begane grond in het koor was geplaatst. Interessante elementen in het interieur zijn verder het hoofdaltaar (1952), de doopvonten en de zilveren doopschaal, gemaakt door Leo Brom, de vijf gebrandschilderde ramen (1952) van Joan Collette in de vijfzijdige apsis en tenslotte de veertien kruiswegstaties die dateren van 1881.

Vroeger stonden er in de streek rond Ouwsterhaule, de Ouster Trijegea(en), drie kerken: één in Ouwsterhaule, één in Ouwster-Nijega en één in Oldeouwer. Sinds 1730 is er nog maar één kerk, die van Ouwsterhaule. Na een restauratie in 1700 werd het klokhuis bij de kerk afgebroken. De kerk kreeg toen zijn huidige toren. In 1802 kwam er een klok van Hans Falck van Neurenberg (in 1624 gegoten) in de toren te hangen. In 1919 vertoonde de klok gebreken en werd er een nieuwe klok gegoten door Van Bergen in Heiligerlee. Op deze klok stond: “Als mijn moeder sedert 1624 deed, wensch ik na dezen te doen 1919”. Deze klok is op 30 april 1943 stukgeslagen door de Duitsers en door het galmgat naar buiten gesmeten. Op 3 september 1948 luidde er weer een klok in Ouwsterhaule. In 1977 is de toren gerestaureerd.
Pas vrij recentelijk is ontdekt dat de kerk van Ouwsterhaule een laatmiddeleeuwse kerk uit de 15e eeuw is. Omdat de kerk er zo slecht uitzag werd die in 1877 ommanteld. Vlak na dat jaar kreeg de kerk een orgel (1880). In 1967 onderging de kerk een grote onderhoudsbeurt die met behulp van vrijwilligers werd uitgevoerd. De 19e-eeuwse ‘schil’ is bij de kerkrestauratie van 2001 vervolgens verwijderd waardoor het muurwerk van middeleeuwse kloostermoppen weer zichtbaar werd. De zaalkerk heeft een driezijdige koorsluiting en rondbogige vensters. De verhoudingsgewijs grote, houten geveltoren is bekleed met lood en heeft een ingesnoerde spits.
In 2001 is binnen in de kerk een deel van het oorspronkelijke hekwerk voor de preekstoel en de originele lambrisering weer teruggehaald. In de kerk bevinden zich enkele 17e-eeuwse grafzerken. Boven is achter het orgel een prachtige klok in de vorm van een zon zichtbaar geworden. Bovendien is de kerk in prachtige kleuren geverfd.
Het orgel van Ouwsterhaule dateert van 1880 en werd gebouwd door L. van Dam & Zonen. Het staat op gietijzeren zuilen met een 18e-eeuwse balustrade. Het orgel in de Dorpskerk van Ouwsterhaule werd in 2012 door Mense Ruiter Orgelbouwers uit het Groninger Zuidwolde gerestaureerd, waarbij Theo Jellema als adviseur optrad.
De Protestantse Kerk van Sint Nicolaasga is een eenvoudige kerk uit 1721, die op een rustieke plek in rustige omgeving staat. De driezijdig gesloten zaalkerk, gebouwd ter vervanging van een oudere kerk, heeft een geveltoren met koepeldak, waarin een in 1467 door Steven Butendiic gegoten klok hangt en staat op een verhoogd, deels ommuurd, kerkhof. Het interieur wordt gedekt door een tongewelf. De preekstoel en het doophek dateren uit de 17e eeuw. Het orgel uit 1900 is gebouwd door L. van Dam & Zonen. Het kerkgebouw is een rijksmonument. De rooms-katholieke Sint-Nicolaaskerk uit hetzelfde dorp is een neogotische kruisbasiliek uit 1887, ontworpen door architect J.D. van der Weide. De 61 meter hoge toren domineert het landschap tot in de verre omtrek. De kerk heeft twee orgels. Het hoofdorgel is in 1871 gebouwd door Lodewijk Ypma, oorspronkelijk voor de rooms-katholieke kerk in Akersloot. In 1975 werd het instrument overgeplaatst naar de Sint-Nicolaaskerk in Sint Nicolaasga. Daarnaast werd de kerk in 2002 verrijkt met een koororgel, dat Flentrop in 1979 oorspronkelijk voor de kerk van Nieuwehorne bouwde.
De plaatsing van het Ypma-orgel in een nis tussen schip en torenruimte van Sint-Nicolaaskerk gaf problemen met de uitstraling van de orgelklank. In 1979 heeft Vermeulen geprobeerd door verhoging van de winddruk en door herintonatie het euvel te verhelpen, echter zonder bevredigend resultaat. In 1989 probeerden vrijwilligers onder leiding van de plaatselijke organist verbetering in de situatie aan te brengen.

In 2010/11 vond onder adviseurschap van Ton van Eck een restauratie door Bakker & Timmenga plaats. Er vond technisch herstel plaats en daarnaast zijn ingrepen uit 1962 en 1975 weer ongedaan gemaakt. Het resultaat zullen we zaterdag 24 september horen.

Met deze najaarsexcursie komt een einde aan de activiteiten van Organum Frisicum in 2016.