Na het jubileumjaar 2014 geven de activiteiten van de Stichting Organum Frisicum in 2015 voornamelijk
een vertrouwd beeld te zien.
Allereerst is er de voorjaarsexcursie. Deze zal plaats vinden op zaterdag 11 april. De dorpen Koarnjum (Cornjum),
Blije, Marrum en Hallum zullen worden bezocht. In deze vier plaatsen zijn de orgels van de hervormde kerk, de
Nicolaaskerk, de Godeharduskerk en de Maartenkerk recentelijk gerestaureerd. De orgels van Koarnjum, Blije en
Hallum zijn vorig jaar weer in gebruik genomen, het Hillebrand-orgel in de Godeharduskerk van Marrum in 2010. De
voorjaarsexcursie zal – zoals gebruikelijk – worden geleid door Theo Jellema. Hij en Peter van der Zwaag zullen
de orgels bespelen.
Tijdens de voorjaarsexcursie komt ook de Friese Orgelkrant 2015 uit. Voorzitter Otto Roelofsen
van Organum Frisicum zal het eerste exemplaar in Blije uitreiken aan burgemeester W. van den Berg van Ferwerderadiel.
Op vrijdag 5 juni organiseert de Stichting Organum Frisicum samen met de Stichting Concerten Grote Kerk
Harlingen het openingsconcert van het Friese orgelseizoen. Ook werken personen van de orgelorganisaties
uit Bolsward, Franeker en Sneek mee.
Het concert begint om 20.00 uur en vindt plaats in de Grote Kerk te Harlingen. Als organisten werken mee: Jan
van Beijeren Bergen en Henegouwen (uit Franeker), Theo Jellema (uit Leeuwarden) en Eeuwe Zijlstra (vaste organist
van de Grote Kerk in Harlingen). Naast deze drie organisten werken ook Hugo ter Avest, directeur van het Harlinger
museum het Hannemahuis, en Frank Belt (verteller) aan het bijzondere concert mee. Geïnteresseerden kunnen
binnenkort de website www.organumfrisicum.nl voor de meest actuele informatie over dit concert raadplegen.
De volgende activiteit is het zomerconcert. Dit jaar zal in de Evangelisch-Lutherse Kerk van Leeuwarden gegeven
worden. Theo Jellema zal het concert geheel in zijn eentje verzorgen en wel op zaterdag 13 juni. Voor deze formule
is gekozen omdat Theo zijn eerste, echte aanstelling als organist in 1981 in deze kerk bij de Evangelisch-Lutherse
gemeente kreeg. Tot 1986, toen hij naar de Martinikerk in Franeker vertrok, is Theo organist van de Lutherse gemeente
geweest en hij kijkt met plezier en dankbaarheid op die periode terug. In een inleiding zal hij het één en ander over
de geschiedenis van kerk en orgel vertellen en aansluitend geeft hij een concert op het Van Dam-orgel uit 1869.
Donateurs van de Stichtingen Alde Fryske Tsjerken en Organum Frisicum hebben gratis toegang tot dit zomerconcert.
Na afloop is er een ‘nazit’.
In het bestuur van de Stichting Organum Frisicum is een discussie gaande over de vraag of het zomerconcert niet
beter vervangen kan worden door een herfstconcert eind oktober. De reden is simpel: in de maanden juni, juli en
augustus zijn er volop concerten in de provincie Fryslân. Een concert van de Stichting Organum Frisicum heeft dan
minder ‘toegevoegde waarde’. In september nemen de orgelconcerten sterk in aantal af en oktober is een stille
orgelmaand. Een herfstconcert in de tweede helft van oktober zou dus meer ‘relatieve schaarste’ bezitten. De
meningen binnen het bestuur en het viertal artistiek adviseurs zijn verdeeld. Misschien kunnen bezoekers van het
concert op 13 juni hun mening tijdens de nazit aan de aanwezige bestuursleden kenbaar maken.
Op zaterdag 25 juli wordt in samenwerking met de Stichting Tsjerkepaad een orgelfietstocht georganiseerd. Dit jaar
start de tocht om 13.30 uur in de Doopsgezinde Kerk van Grou, een prachtig voorbeeld van een schuilkerk. Vervolgens
wordt om 15.00 uur de hervormde kerk van Friens bezocht. Hier kerkt een hervormde gemeente binnen PKN-verband. Het
kerkgebouw van Friens is gebouwd is 1795, het jaar waarin de Franse tijd begon. Het verklaart waarom kerk en met
name de familiewapens van de grafstenen in de kerk gespaard zijn gebleven voor vernielingen. In 1886 werd de kerk
verbouwd. Alle grote grafstenen werden rechtop gezet en de banken werden afgebroken. Een nieuw interieur werd gemaakt
en de kuipvormige kansel kreeg een kathedervorm. De westgevel en de toren dateren uit 1906 en zijn ontworpen door de
architect Hendrik Kramer. Na de Tweede Wereldoorlog raakte de kerk weer in verval. Bij de restauratie in 1989 is het
interieur weer zo gemaakt als het er in 1887 heeft uitgezien. De kansel werd bij de kerkrestauratie van 1989 gehandhaafd.
Via een andere route dan op de heenweg gaat de tocht van Friens terug naar Grou. Daar eindigt de orgelfietstocht
in de prachtige Sint-Piterkerk. De vaste organist van deze kerk, Carl Visser, geeft samen met violiste Marleen
Veldstra in elk van de drie kerken een concert van ongeveer 30 minuten. De orgelfietstocht is om 17.00 uur afgelopen.
Op de tweede zaterdag van september valt de nationale orgeldag in Fryslân. Deze valt sinds jaar en dag samen met
de open monumentendag. In 2015 wordt de nationale orgeldag in Fryslân op de traditionele manier afgesloten, een
traditie die we ook na 2015 graag willen handhaven. In de Grote of Jacobijnerkerk van Leeuwarden vindt op zaterdag
12 september om 16.00 uur het slotconcert van de nationale orgeldag in Fryslân plaats. Dit jaar zal dit concert
worden verzorgd door de bekende organist Bernard Winsemius. Hij is organist van de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Bij
het kerkelijk huwelijk van prins Willem Alexander en Maxima Zorreguieta op 2 februari 2002 en tijdens de inhuldiging
van koning Willem-Alexander op 30 april 2013 was hij organist. Naast conservatoriumdocent in Rotterdam en Utrecht is
hij voorts stadsbeiaardier van Haarlem en Amsterdam. Bernard Winsemius is geboren in Fryslân (1945) en woonde tijdens
zijn middelbareschooltijd ook in die provincie. Zijn muziekstudies sloot hij bekroond af met de Prix d'Excellence voor
orgel (1970) en beiaard (1971). Hij maakte vele orgelopnamen voor radio, televisie en CD-producties.
De najaarsexcursie vindt plaats op zaterdag 26 september van dit jaar. We zullen dan achtereenvolgens Easterlittens
(Oosterlittens), Húns (Huins) Spannum en Dronryp (Dronrijp) bezoeken. In Easterlittens en Húns zijn kerk en orgel
onlangs gerestaureerd. Vanwege zogenoemde loodvraat moest in Dronrijp het orgel noodzakelijkerwijs hersteld worden,
terwijl in 2002 pas een grootscheepse restauratie en reconstructie was afgerond. In Spannum is de kerk net
gerestaureerd. De lunch kan worden gebruikt in Winsum, tussen Húns en Spannum in gelegen.
Met deze najaarsexcursie in een prachtig gebied van Fryslân met fraaie kerken en orgels komt een einde aan de
activiteiten van Organum Frisicum in 2015.
En dan organiseert de Stichting Organum Frisicum dit jaar iets heel bijzonders: jeugdvoorstellingen voor
basisscholieren. Het gaat om muziektheater over Maria Louise, gemalin van de Friese stadhouder Johan Willem
Friso, die van de bevolking de koosnaam Marijke Meu (tante Marijke) kreeg. Het gaat om ‘besloten’ voorstellingen
in de periode van 10 april tot en met 12 juni.
In 2013 haalde Organum Frisicum een vertelling met orgelbegeleiding naar Leeuwarden, eveneens voor
basisschoolkinderen. Nu gaat het om nieuwe productie waarvoor de Stichting Organum Frisicum is uitgenodigd
om die op zich te nemen in het kader van 2015 Maria-Louisejaar. Dit jaar is het namelijk 250 jaar geleden
dat Maria Louise (Marijk Meu) overleed. Te harer nagedachtenis worden diverse culturele activiteiten
georganiseerd, waaronder dus de jeugdvoorstellingen voor basisscholieren. Het script is gemaakt door de in
Fryslân bekende ‘theaterman’ Gooitsen Eenling. Hij heeft tevens de regie tijdens de uitvoeringen.
Medewerkenden zijn onder anderen Elizabeth Kooy (sopraan) die de rol van Anna van Hannover, de schoondochter
van Maria Louise, speelt; Adriana Westra als Marijke Meu en Broer de Witte als 18e-eeuws organist en h
ofmusicus. Daarnaast spelen jongeren met een theateropleiding mee. In Leeuwarden vinden zes uitvoeringen in
de Waalse Kerk plaats. In die kerk bevindt zich een Schwartzburg-orgel (1740) dat aan de Waalse gemeente door
de muzikaal begaafde Anna van Hannover werd geschonken. De Staten van Friesland lieten op hun kosten aan het
instrument een virtuoos gesneden rugwerk toevoegen met daarin de wapens van Anna van Hannover en haar
echtgenoot stadhouder Willem Carel Hendrik Friso verwerkt. Klassieke muziek – waaronder orgelmuziek – komt
in de voorstellingen uitdrukkelijk maar niet uitsluitend aan bod.
Niet alleen in Leeuwarden, maar ook in Hollum (Ameland), Dokkum en De Knipe (vlak bij Oranjewoud) zullen
voorstellingen plaats vinden.