Met de sluiting van de Sint-Johannes de Doperkerk van Leeuwarden-Huizum is een eind gekomen aan een periode van ongeveer driekwart eeuw rooms-katholiek kerkleven in deze parochie. Over het wel en wee van de kerkbouw en de parochie is een zeer lezenswaard boek verschenen. Het kerkgebouw, dat inmiddels de status van rijksmonument heeft gekregen, zal in andere handen overgaan. Verwacht mag worden, dat zich geen nieuwe kerkelijke functie zal aandienen. Op zichzelf is dat al een groot verlies. De kerk is in architectonisch opzicht van grote waarde door de bijzondere bouwvormen en het prachtige interieur. In dat interieur viel vooral een
zeer waardevolle, op een bijzondere plaats om het verhoogd liturgisch centrum heen aangebrachte kruiswegstatie op.
Het orgel van de Johannes de Doperkerk heeft nooit een rol van betekenis gespeeld in het muziekleven. Het is een elektropneumatisch instrument van de firma Verschueren uit Heythuysen, opgeleverd in 1941, en in 1950 door dezelfde firma met enkele registers vergroot. Toch bezit dit orgel eigenschappen die de moeite waard zijn om even bij stil te staan. De firma Verschueren werkte in de bouwtijd van het orgel al enige jaren onder invloed van een internationale stroming in de orgelbouw, die de 'Orgelbewegung' wordt genoemd. In het kort komt dat neer op een streven naar orgelklank en disposities die zich op barok en renaissance oriënteerde, als reactie op het romantisch orgel dat in het begin van de 20e eeuw zijn nadagen beleefde. Dat streven ging in die eerste jaren overigens hand in hand met de verworven moderne industriële bouwwijze die onder andere elektropneumatische tracturen en vrijstaande speeltafels (zeer praktisch met het oog op de rooms-katholieke kerkmuziek!) met zich meebracht.
Welnu, van deze stijl is het uit 1941 daterende orgel in de Johannes de Doperkerk een overtuigend voorbeeld. Daarbij moet worden gezegd dat die sfeer bij de oorspronkelijke opzet gaver en overtuigender was dan na de uitbreiding. Heel apart was ook de oorspronkelijke opzet van plaats en gebruik van het orgel. De kerk bezit geen galerijen. Het orgel is op een verhoogde houten constructie achter het hoofdaltaar geplaatst. Op de begane grond van deze ruimte, dus op een veel lager vloerniveau dan het verhoogde liturgisch centrum dus, was oorspronkelijk het kerkkoor gedacht. Het heeft er ook enkele jaren gebruik van gemaakt. De speeltafel van het orgel was daar dan ook geplaatst. Later wenste men het koor meer zichtbaar voor alle kerkgangers en kreeg het een plaats op het verhoogd gedeelte, of in de omgeving daarvan. Daardoor verhuisde toen ook de speeltafel naar het liturgisch centrum. Maar de motorschakelaar bevindt zich nog steeds op de oude plaats, daar waar oorspronkelijk de speeltafel stond!
Het is zeer te hopen dat dit bijzondere instrument, dat een aantal wonderschoon klinkende registers bezit, behouden kan blijven op zijn oorspronkelijke locatie en opstelling. De kerk is groot genoeg. Je zou toch zeggen dat het niemand in de weg staat. Sterker nog: waarom rond dit orgel geen lunch-concerten georganiseerd in de toekomst? Potentiële luisteraars genoeg in de buurt!
