Wat afgelegen, aan een zijweg van de oude straatweg van Leeuwarden naar Heerenveen ligt tussen Reduzum en Akkrum het kerkje van Friens. Wie de kerk betreedt, staat versteld vanwege het verrassende interieur met de vele rouwkassen van de familie Van Sytzama. Nooit bezat de kerk een orgel, maar daar is nu verandering in gekomen.
De kerkvoogdij van de Hervormde gemeente ldaerd/Reduzum/Friens heeft voor de kerk van Friens een bijzonder waardevol orgel aangekocht. Het is eind 2000 in de kerk geplaatst. Links, tegen de noordelijke zijwand van de kerk staat nu een kabinetorgel van de Leeuwarder orgelmaker Albertus van Gruisen opgesteld. Op dit instrument kunnen nu de kerkdiensten die nog plaatsvinden worden begeleid. Maar ook het cultureel gebruik van de kerk, dat door een actieve commissie wordt georganiseerd, kan profiteren van dit mooie instrument.
Albertus van Gruisen (1741-1824) was vanaf 1780 in Leeuwarden gevestigd als orgelmaker. Hij voorzag veel Friese kerken van nieuwe orgels, waarvan een aantal nog steeds aanwezig is (onder andere in Reduzum). Naast kerkorgels maakte hij ook huisorgels. Vijf kabinetorgels van zijn hand zijn thans nog bekend. De vormgeving van deze orgels, in de meeste gevallen gemaakt na 1810, lijkt sterk op elkaar en wortelt in de meubelstijl die 'Empire' wordt genoemd. Opvallende kenmerken zijn het onderbroken timpanon als bekroning, het gebruik van cilinderdeurtjes en de toepassing van halfzuiltjes op de hoeken van de bovenkas. De fronten bestaan steeds uit drie vlakke pijpenvelden, die niet sprekend zijn.
Het is wrang om te moeten vaststellen, dat er omstreeks 1950 nog twee van deze kabinetorgels in Friese kerken stonden. Ze werden beide kort daarop aan particulieren verkocht. Sindsdien was er in Fryslän geen enkel kabinetorgel van deze grote Friese orgelmaker meer te bewonderen.
Bij toeval werd vernomen, dat een kabinetorgel van Albertus van Gruisen te koop was. Eigenlijk waren er op hetzelfde moment twee van deze instrumenten te koop. Een bezoek aan een van deze aangeboden instrumenten liep teleurstellend af. Het orgel was uitwendig weliswaar origineel, maar het inwendige was dermate aangetast dat de restauratiekosten hoog zouden uitvallen. Het tweede bezochte instrument, dat door een particulier werd aangeboden, bood veel meer perspectief. Dit orgel was in grote lijnen nog origineel. Alleen een wat ongelukkige restauratie in 1956 had wat lichte schade aangericht, maar dit bleek eenvoudig te herstellen. De kerkvoogdij besloot daarop dit laatstgenoemde orgel aan te kopen. Aan de firma Flentrop Orgelbouw te Zaandam, waar het orgel opgeslagen stond, werd enig herstelwerk opgedragen. Dit werd in het najaar van 2000 uitgevoerd, waarna het orgel in Friens geplaatst werd.
Het orgel dateert uit 1819. Het heeft vijf registers, die de volgende dispositie opleveren:
Manuaal, C-f'''
Holpijp
8 vt bas en discant
Quintadeen
8 vt bas en discant
Octaaf
4 vt bas en discant
Nassat
3 vt
Superoctaaf
2 vt
De bas van de Holpijp en het groot octaaf van de Octaaf 4 vt bezitten gedekte eiken pijpen, de overige pijpen zijn van metaal. Het groot octaaf van de Quintadeen 8 voet is gecombineerd met de Holpijp. Het is voor de kerk van Friens een kostbare aanwinst, dit kabinetorgel. Maar het is ook voor de provincie een belangrijke aanwinst, omdat in dit kleine orgel een belangrijk aspect van een groot Fries orgelmaker wordt belicht.