ok1999menu




Eerste orgelklanken in het oude kerkje van Tirns Friese Orgelkrant 1999
 

Friesland is een rijk orgelland. Toch zijn er nog kerken waar nooit een orgel geklonken heeft. Eén van die kerken is de kerk van Tirns. Tot voor kort waren de prachtige oude kansel en de informatie over het vroegere, in de nabijheid van het dorp gelegen klooster Bloemkamp de trekpleisters die bezoekers naar deze kerk leidden. Dit jaar komt daar echter verandering in door de plaatsing van een orgel in de kerk.

Initiatiefnemer in dit geval was niet een kerkbestuur, organist of orgeladviseur. Het is het gemeentebestuur van Wymbritseradiel geweest, dat de eerste aanzet gegeven heeft tot deze plaatsing.
De aanleiding hiertoe lag in Oppenhuizen. Door de Samen-op-Weg ontwikkelingen hebben daar de hervormden en de gereformeerden besloten tot een samenwerking binnen één kerkgebouw. Van de twee beschikbare kerkgebouwen, die beide over een orgel van Bakker & Timmenga beschikken, werd gekozen voor het oudste en grootste gebouw, de hervormde kerk. Het kerkgebouw van de gereformeerden had bovendien zoveel achterstallig onderhoud dat handhaving alleen daarom al onmogelijk was. Het uit 1893 daterende kerkje zal dan ook helaas moeten verdwijnen.

Curieus is, dat de beide Bakker & Timmenga-orgels van Oppenhuizen in hetzelfde jaar 1909 werden geleverd. Dat van de Hervormden werd op 30 april in gebruik genomen, waaraan nog een oorkonde boven de klaviatuur herinnert. In oktober volgde het orgel van de gereformeerden. In grootte verschillen die twee orgels nogal. Het hervormde orgel kreeg twee klavieren en een vrij pedaal met in totaal 18 stemmen. Het gereformeerde orgel kreeg zes stemmen op één klavier en een aangehangen pedaal. Daarnaast is er nóg een gemeenschappelijk kenmerk: beide orgels zijn kort na de bouw van de ene zijde van het gebouw naar de andere zijde verplaatst!

Toen bij het gemeentebestuur van Wymbritseradiel bekend werd, dat het orgel van de gereformeerde kerk van Oppenhuizen dakloos zou worden, heeft men onderzocht, of er kerkgebouwen binnen de gemeente waren, waar geen orgel was. Zodoende is Tirns in beeld gekomen. De kerkvoogdij van IJsbrechtum/Tirns werd in de arm genomen en men werd het snel eens: het orgel van Oppenhuizen was voor de kerk van Tirns geschikt en zou een aanwinst voor het gebouw en het dorp zijn.

Dankzij een restauratie van het instrument door de firma Bakker & Timmenga in 1974 verkeerde het orgel in zulk een goede staat dat het zonder meer kon worden overgeplaatst. Alleen de omstandigheden in de kerk van Tirns leverden nog problemen op. Er was weliswaar een 'kraak', maar de plaatsing hierop bracht nogal wat hoofdbrekens met zich mee. Architect Jelle de Jong uit Lemmer heeft een en ander echter bevredigend weten op te lossen.
De firma Bakker & Timmenga is aangezocht om het orgel in Oppenhuizen te demonteren en het daarna in Tirns op te stellen. Dit voorjaar hoopt men dan de eerste orgelklanken in de kerk van Tirns te vernemen. Het mooie kerkje zal in de toekomst zeker het doel van orgelexcursies worden!

De dispositie van het orgel is als volgt:
Prestant 8', Bourdon 8', Viola 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Mixtuur 2-3 sterk.
Laatstgenoemd register werd bij de restauratie van 1974 toegevoegd. Voor het overige is het instrument nog geheel authentiek.

Jan Jongepier


stuur link via whatsapp stuur link via mail kopieer link naar clipboard